دستگاههای یونیزه کنندهی آب همان دستگاههایی هستند که طی فرآیندهایی، آب شیر را به آب قلیایی تبدیل میکنند که خصوصیات و ویژگیهای خود را دارد.
این آب خواص خود را دارد و شرکتهای تولیدکنندهی این دستگاهها با توجه به خواص آن تبلیغات گستردهای در خصوص آنها انجام میدهند. به زبان ساده وظیفهی این دستگاهها حذف ناخالصیهای آب شیر و تبدیل آن به آبی به نام آب قلیایی است؛ اما اساساً چه نیازی به مصرف چنین آبی وجود دارد؟ خواص و فواید آن چیست؟ آیا این آب مضراتی نیز دارد؟ آب قلیایی برای چه افرادی مناسب و برای چه افرادی نامناسب است؟ شیوهی مصرف این نوع آب باید چگونه باشد و غیره. بدون شک با شنیدن نام آب قلیایی چنین سوالاتی به ذهن هر خوانندهای خواهد رسید. در این مقاله مصاحبهای ترتیب دادهایم با آقای ابوذر گودرزی، کارشناس تغذیه تا یک بررسی اجمالی و علمی در خصوص آب قلیایی داشته باشیم. لطفاً با ما همراه باشید.
به عنوان اولین سوال بفرمایید آب قلیایی چیست؟
آب قلیایی در دنیای تغذیه به نام آب آلکالین معروف است. آب قلیایی از یونیزاسیون آب با هدف جداسازی عناصر مفید به دست میآید. در واقع یونیزاسیون پروسهای است که در آن عناصر مغذی ضروری مانند کلسیم و منیزیم در آب حفظ و عناصر سمی و ناسالم که در قسمت اسیدی آب است طرد میشوند. به این ترتیب آب قلیایی میشود. دستگاههای یونیزه کننده دو کار انجام میدهند: یکی فیلتراسیون آب که در واقع وظیفهی از بین بردن آلودگیهای آب را بر عهده دارد و دیگری یونیزاسیون آب است که در واقع توسط الکترودها به روش الکترولیز انجام میشود. البته این دستگاهها انواع مختلفی دارند و روند تکمیل و پیشرفت را میگذرانند…
هدف از نوشیدن آب قلیایی چیست؟
هدف اصلی مصرف آب قلیایی یا آلکالین درمان حالت اسیدوز بدن است. اسیدوز به معنای میزان pH اسیدی افزایشیافته در خون و دیگر بافتهاست. اسیدوز خطر افزایش اختلالات مزمن را در بدن افزایش میدهد و علائم گوناگونی مانند سردرد، تهوع، اسهال و غیره در بدن ایجاد میکند. آب قلیایی اثر مثبتی در کنترل اسیدوز متابولیکی در حیوانات از خود نشان داده است. در واقع بررسیهایی که روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده است نشان میدهد این آب تأثیر مثبتی برای رفع حالت اسیدی بدن دارد. نکتهی مهم این است که برای اثبات همین تأثیر روی بدن انسان نیاز به انجام پژوهشها و بررسیهای بیشتری است. در نتیجه لازم است که برای مصرف آب قلیایی ملاحظاتی داشته باشیم.
احتمال دارد مصرف زیاد و غیراصولی آب قلیایی اسید معده را نیز ضعیف کند. باید بدانید که این اسید برای هضم غذا لازم است و همچنین از بدن در برابر عوامل میکروبی محافظت میکند. در نتیجه مصرف این آب میتواند به باقی ماندن میکروبها در بدن کمک کند
یونیزه کردن آب چه کمکی به سلامت آب کمک میکند؟
الکترودیالیز آب به معنی متراکم کردن عناصر مفید و پس زدن سموم خطرناک است. الکترودیالیز باعث میشود که کلسیم، منیزیم، آهن، زینک، سدیم، مس، پتاسیم و منگنز در آب متراکم بشود. این امکان وجود دارد که نتوانیم از طریق رژیم غذایی نیازهای روزانهمان به این مواد مغذی را تامین کنیم. ولی در آب قلیایی تمام این عناصر وجود دارند. توجه داشته باشید که نوشیدن این نوع آب یکی از روشهای تامین منگنز به عنوان یک آنتیاکسیدان است که به میزان کمی برای بدن لازم است. امکان دارد که در طول روز از طریق مصرف مواد غذایی نتوانیم منگنز بدن را تامین کنیم اما با نوشیدن این نوع آب به راحتی میتوان نیاز بدن را تامین کرد. بهتر است بدانید که منگنز برای مقابله با رادیکالهای آزاد عنصری ضروری محسوب میشود. توجه داشته باشید که اگر بخواهید از منگنز موجود در آب قلیایی بهرهمند شوید باید ظرف ۲۴ ساعت از آب قلیایی تولیدشده استفاده کنید چون این عنصر خیلی زود از بین میرود؛ بنابراین توصیه میکنیم که این آب خیلی سریع مصرفشده و از نگهداری آن در بطریها و به طور طولانی مدت خودداری شود.
مضرات احتمالی این آب چه میتواند باشد؟
قبل از هر چیز بهتر است بگوییم که بدن انسان قدرت بالایی در کنترل اختلالات اسیدیته یا قلیایی شدن دارد. گرچه آب آلکالین یا قلیایی باعث افزایش pH به شکل ناگهانی نمیشود اما بدن انسان حتی ظرفیت مقابله با سوءمصرف آب قلیایی را نیز دارد؛ یعنی حتی اگر این نوع آب بیش از حد نیز مصرف شود باز بدن قدرت ایجاد توازن pH خون را دارد. در برخی از بررسیها مشاهده شده است که آب قلیایی میتواند سلولهای زنده را از بین ببرد درحالیکه تأثیری روی سلولهای سرطانی ندارد. در واقع سوءمصرف این نوع آب میتواند به سلولهای زنده و طبیعی بدن آسیب بزند.
احتمال دارد مصرف زیاد و غیراصولی آب قلیایی اسید معده را نیز ضعیف کند. باید بدانید که این اسید برای هضم غذا لازم است و همچنین از بدن در برابر عوامل میکروبی محافظت میکند. در نتیجه مصرف این آب میتواند به باقی ماندن میکروبها در بدن کمک کند. البته گفتنی است که این میکروبهای باقیمانده در جوامع گسترشیافته با استانداردهای بالای زندگی وجود ندارد و یا به شدت کم است؛ اما بدن انسان هیچ زمانی نمیتواند مصون از میکروبها باشد و باید همیشه در این خصوص هشیار بود.
مسئلهی مهم تأثیر این آب روی هضم غذاست. به خاطر اینکه اسید معده وظیفهی تجزیه و هضم غذاها را بر عهده دارد. آب قلیایی اثر این اسید را کاهش میدهد و زمانی که غذاها به درستی تجزیه نشوند به طور کامل وارد روده میشوند. در نتیجه جذب مواد مغذی موجود در مواد غذایی نیز کاهش پیدا میکند. به این ترتیب برخی از این مواد مغذی بدون جذب شدن از بدن دفع میشوند.
افرادی که از این آب استفاده میکنند باید روزانه چه میزان از این آب بنوشند؟
در ابتدای مصرف ۳ تا ۴ لیوان در روز کافی است و به تدریج میشود مصرف آن را به ۸ تا ۱۲ لیوان رساند.
pH این آب به چه میزانی باید باشد؟
هفتهی اول شروع مصرف با Ph هشت و نیم. چون دستگاهی که این آب را یونیزه میکند درجهی تنظیم pH دارد که به این ترتیب میشود آن را تنظیم کرد. اگر مشکلی برای فرد مصرفکننده پیش نیاید در هفتهی دوم با pH 9 و بعد از آن در هفتهی سوم با pH نه و نیم. توجه داشته باشید که مرحلهی چهارمی در کار نیست؛ یعنی اینکه این pH نباید بیشتر از نه و نیم باشد چون امکان دارد عوارضی مانند سردرد در پی داشته باشد. توجه داشته باشید که تطابق بدن افراد مختلف با شرایط بدنی متفاوت با این نوع آب با هم فرق دارد. امکان دارد فردی برای وارد شدن به مرحلهی دوم مصرف به بیش از یک هفته نیاز داشته باشد. امکان دارد با مصرف این آب عوارضی مانند سردرد، خستگی، گرفتگی عضلانی، تهوع یا علائمی مانند سرماخوردگی بروز کند. علاوه بر این امکان دارد مصرف این آب علائم دیگری مانند مدفوع تیره، شل یا آبکی ایجاد کند که البته این علائم آخر میتواند علائم مثبتی باشد چون میتواند نشاندهنده دفع سموم از بدن باشد. به خاطر اینکه آب قلیایی به دفع سموم و پاکسازی بدن کمک میکند.
بهترین زمان برای نوشیدن این آب چیست؟ آیا مصرف آن به همراه غذا توصیه میشود؟
توصیه میکنیم که این آب یک ساعت قبل و یک و نیم تا دو ساعت بعد از غذا مصرف نشود. دلیل آن نیز به خاطر تأثیر آن روی اسید معده است. توصیه میکنیم از این نوع آب برای مصرف داروها نیز استفاده نشود. چون امکان دارد عناصر موجود در آن اختلالی در اثرات داروها داشته باشد.
شیوهی مصرف این آب برای افراد مسن و کودکان چگونه باید باشد؟
برای افراد مسن در هفتهی اول مصرف روزانه یک تا دو لیوان آب قلیایی با Ph هشت و نیم توصیه میشود. مصرف این آب برای کودکان زیر ۳ سال توصیه نمیشود. برای این ردهی سنی فقط آب فیلترشده قابل استفاده است چون آلودگیهای آب در این صورت از بین رفته اما یونیزه شدهی آن برای کودکان مناسب نیست. کودکان بین چهار تا دوازده سال تنها مرحلهی یک یعنی pH هشت و نیم را استفاده کنند یا pH نه اما وارد فاز بعدی مصرف نشوند.
طعم این آب با آب معمولی متفاوت است؟
آب شیر زمانی که داخل دستگاه قرار میگیرد در ابتدا فیلتر میشود تا طعم کلرید آن گرفته شود و سپس الکترولیز روی آن انجام میشود که املاح آن را از ۱۲ تا ۱۶ مولکول به ۵ تا ۸ مولکول ریز تغییر میدهد. همین امر باعث تلطیف مزهی آب میشود. در واقع طعم آب تا حدودی بهتر و مطلوب تر میشود. آب قلیایی برای پخت و پز بسیار مناسب است چون در عین مرطوب نگهداشتن غذا طعم غذا را نیز بیشتر و بهتر میکند.
توصیه میکنیم که این آب یک ساعت قبل و یک و نیم تا دو ساعت بعد از غذا مصرف نشود. دلیل آن نیز به خاطر تأثیر آن روی اسید معده است. توصیه میکنیم از این نوع آب برای مصرف داروها نیز استفاده نشود
آب قلیایی یا یونیزه شده تا چه مدت قابل مصرف است؟
طراحی این آب یونیزه برای مصرف بلافاصله است؛ یعنی اینکه اگر این آب بعد از یونیزه شدن بلافاصله مصرف نشود دوباره خواص آن به حالت اولیه بر میگردد. به همین دلیل امکان بطری شدن و نگهداری طولانی مدت وجود ندارد. باید بدانید که آب قلیایی خاصیت آنتیاکسیدانی دارد که در صورت نگهداری طولانی مدت آن یعنی در ۱۸ تا ۲۴ ساعت آتی از بین خواهند رفت و pH آن بعد از یک تا دو هفته به سطح ۷ میرسد. برای نگهداری این آب بهتر است از ظروف شیشهای استفادهشده و از محیط تاریک و سرد مانند یخچال استفاده شود.
آیا آب قلیایی برای ورزشکاران مناسب است یا خیر؟
در شرایط استرسهای ورزشی یا ذهنی در طول رقابتهای ورزشی هیدراسیون بسیار مهم است. نتایج بررسیها نشان داده است که دهیدراته شدن بدن (کم آبی بدن) میتواند ضریب عملکرد بدن ورزشکاران را پایین بیاورد. آب قلیایی سریعتر جذب بدن میشود در نتیجه میتواند به ورزشکاران در جهت تامین مجدد آب بدنشان کمک بیشتری بکند. آب قلیایی باعث افزایش اکسیژن خون نیز میشود که برای فعالیت عضلانی مفید است. در ورزشهایی که بدن به دلیل عدم وجود اکسیژن کافی، اسیدلاکتیک بیشتری تولید میکند آب قلیایی با سرعت بیشتر اکسیژن خون را تامین میکند.
آیا امکان دارد با مصرف آب قلیایی بدن بیش از اندازه قلیایی شود؟
بعضی افراد با مصرف ۴ لیتر آب قلیایی نیز به مشکلی بر نمیخورند. این مشکل امکان دارد در افرادی که اسیدیتهی بالایی دارند بروز کند. در واقع تأثیر آب قلیایی در افراد مختلف متفاوت است. بهترین راه برای تنظیم pH بدن رژیم غذایی مناسب و در کنار آن استفاده از این آب است؛ یعنی ضرورتی ندارد که برای تنظیم این وضعیت بدن صرفاً به مصرف آب قلیایی رو آورده شود. رژیم غذایی حاوی میوهها و سبزیجات بهترین شیوه برای تنظیم pH بدن است.
عدم توازن PH بدن چگونه تشخیص داده میشود؟
این کار معمولاً با آزمایش انجام میشود اما با علائم ظاهری نیز میشود به آن پی برد. علائمی مانند وجود لکههای قرمز، آکنه، سیاهی دور چشم، پوست و ناخن شکننده، وزن بالای فرد، ناراحتی معده، عدم هضم صحیح، پریشانی، بیقراری، حساسیت غذایی، واکنشهای آلرژیک، عفونت، خستگی و حتی افسردگی میتواند نشاندهندهی عدم توازن pH بدن باشد.
در حالت کلی مصرف این آب برای همه مفید است یا خیر؟ آیا الزاماً باید همه از این نوع آب استفاده کنند؟
بهتر است این نوع آب در شرایط خاص مانند اسیدی شدن خون و با مشورت پزشک مصرف شود. در واقع بهتر است افرادی از آب قلیایی استفاده کنند که بدنشان به آن نیاز داشته باشد.
فاطمه مهدی پور
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
مطالب مرتبط:
چرا بهتر است از آب قلیایی دوری کنیم؟
نگذارید بدنتان ترشی بیندازد
تعادل اسید و باز و نقش آن در سلامت استخوان و ماهیچهها
Source: New feed