نسکافه
نوشيدني محبوب اغلب ما ايراني‌ها، چاي است، اما به تازگي قهوه هم جاي خودش را در بين ما باز کرده است.
اگر از “کلاس” ظاهري که قهوه با خود به همراه مي آورد، بگذريم، بهتر است درباره فايده‌هاي آن هم قدري اطلاع داشته باشيم. شايد تعجب کنيد اگر بدانيد در ده سال اخير، نوزده هزار بررسي در مورد اين فايده‌ها انجام شده و نتيجه اغلب آنها هم به نفع قهوه تمام شده است.
ماده‌اي که در قهوه وجود دارد و آن را از اين همه امتحان سربلند بيرون آورده، “کافئين” نام دارد. قهوه در مقدار مساوي، چيزي حدود سه و نيم برابر بيشتر از چاي و کولا کافئين دارد.
البته بعضي از خواص قهوه هم مربوط به کافئين نيست. قهوه، آنتي اکسيدان هاي زيادي هم دارد، مثل کلروژنيک و توکوفرول که باعث برخي اثرهاي شفابخش آن مي شود. به اضافه ي مواد معدني مثل منيزيم که معلوم شده مي توانند در بهبود پاسخ بدن به انسولين و اصلاح متابوليسم گلوکز مؤثر باشند.
محققان ايتاليايي، ماده ديگري به نام “تريگونلينگ” را هم در قهوه پيدا کرده‌اند. اين ماده به قهوه عطر و طعم تلخي مي دهد. خاصيت ضد باکتريال و ضد چسبندگي قهوه را (که جلوي ايجاد حفرات و پوسيدگي دندان را مي گيرد) به همين ماده نسبت مي دهند.
بد نيست فايده‌هاي قهوه را در افراد مختلف مرور کنيم. شما هم ببينيد در چه شرايطي هستيد و آيا از اين اثرها چيزي هم به شما مي رسد يا نه.
اگر ورزشکاريد…
چندي پيش، تحقيقي در مجله “درد” به چاپ رسيد که نشان مي داد، نوشيدن دو فنجان قهوه قبل از ورزش، مي تواند تا ۴۸ درصد درد عضلاني پس از ورزش را کاهش دهد. اين يعني قهوه در تسکين درد حتي از آسپرين هم قوي‌تر است! ناپروکسن ۳۰ درصد و آسپرين ۲۵ درصد درد عضلاني را کم مي کند. البته محققان دانشگاه جورجيا که اين تحقيق را انجام داده‌اند، معتقدند، هنوز براي نتيجه‌گيري کلي زود است و فعلاً مي توان گفت قهوه فقط در خانم‌هايي که خيلي قهوه خور قهار نبوده‌اند، چنين خاصيتي داشته است (يعني کساني که زياد قهوه مي خورند، نبايد چنين توقعي از آن داشته باشند).
علاوه بر اين، به نظر مي رسد قهوه در افرادي که تازه ورزش را شروع کرده‌اند، بيشتر کمک کننده است تا در ورزشکاران حرفه‌اي. به همين دليل، اين افراد مي توانند با استفاده از قهوه برنامه ورزشي خود را طولاني‌تر کنند . البته مراقب باشيد كه زياده روي نکنيد! دو فنجان قهوه در کنار روش‌هاي کم کننده درد عضلاني، مانند نرمش‌هاي کششي، ماساژ و حمام سرد، براي تسکين درد‌هاي پس از ورزش کافي است.
در ضمن، چون قهوه باعث افزايش دفع ادرار مي شود، بايد مراقب از دست دادن آب بدن، به خصوص بعد از ورزش باشيد.
اگر امتحان داريد…
اين را ديگر همه دانشجويان به تجربه فهميده‌اند که خوردن قهوه هنگام درس خواندن، به خصوص شب امتحان، چقدر مي تواند به تمرکز و هوشياري آنها کمک کند. البته دانشمندان هم اين خاصيت قهوه را مورد بررسي قرار داده‌اند. آنها به اين نتيجه رسيده‌اند که کافئين مي تواند سرعت پردازش اطلاعات را تا ۱۰ درصد زياد کند. نوشيدن يک فنجان قهوه بعد از صرف غذا با خواب آلودگي بعد از آن مقابله مي کند و به حفظ هوشياري و تمرکز هم کمک مي کند. اين مسئله در مورد شيفت‌هاي کاري شبانه هم (البته با دو فنجان) صدق مي کند. ارزش اين خاصيت در اين است که مي تواند جلوي خيلي از حوادث کاري را در شيفت‌هاي شب بگيرد، به خصوص رانندگان جاده‌ها که جان عده زيادي مسافر در گرو بيداري و هوشياري آنهاست.
اگر مي‌خواهيد بيمار نشويد…
نتيجه تحقيقات دانشمندان دانشگاه کاليفرنيا در سان‌ديه‌گو نشان داده که قهوه مي تواند تا ۶۰ درصد خطر بروز ديابت نوع دو را در افراد مستعد کم کند (البته اگر با يک خروار شکر ميل نشود!) جالب‌تر اين جاست که اين کاهش، در کساني که تست تحمل گلوکزشان مختل بود، تا ۷۰ درصد بوده است. محققان آلماني هم تأثير قهوه در کاهش سرطان روده بزرگ را کشف کرده‌اند. يک آنتي‌اکسيدان قوي به نام “متيل پيريدينيوم” ،آنزيم‌هاي ضد اين سرطان را تقويت مي کند. اين ماده در فرآوري قهوه توليد مي شود و هر چه قهوه بيشتر حرارت ديده باشد، مقدار آن بيشتر است.
حداقل شش مطالعه مستقل، رابطه بين نوشيدن قهوه و پيشگيري از پارکينسون را اثبات کرده‌اند.
محققان مي گويند، اگر کسي به طور منظم قهوه بخورد،۶۰ تا ۸۰ درصد کمتر از سايرين دچار اين بيماري مي شود (البته بررسي‌ها نشان داده که مصرف استروژن در زنان يائسه مي تواند جلوي اين اثر قهوه را بگيرد).
خاصيت ديگر قهوه که شايد با آن آشنا باشيد، جلوگيري از سنگ کليه است. اين خاصيت از کافئين موجود در قهوه سرچشمه مي گيرد که ادرارآور است و جلوي جمع شدن ادرار و در نتيجه رسوب سنگ در کليه را مي گيرد. براي تکميل اين فهرست، مي توانيد اين را هم اضافه کنيد که قهوه در کاهش سنگ صفرا هم مؤثر شناخته شده است.
اگر پا به سن گذاشته‌ايد…
قهوه مي تواند محافظ خوبي براي قلب زنان يائسه باشد. يک مطالعه ۱۵ ساله که در مجله تغذيه باليني آمريکا به چاپ رسيده، نشان مي دهد خانم‌هاي يائسه‌اي که روزانه حداقل سه فنجان قهوه مي خورند، ۲۸ درصد کمتر از بقيه زنان در اين سن، دچار بيماري‌هاي قلبي و ساير بيماري‌هاي التهابي غير سرطاني مي شوند. دانشمندان معتقدند، اين خاصيت ناشي از آنتي‌اکسيدان‌هايي است که از التهاب و بيماري قلب جلوگيري مي کند و قهوه سرشار از آنهاست.
نوشيدن قهوه
زياده روي ممنوع!
همه اينها که گفتيم، دليل بر اين نمي شود که بخواهيم در مصرف قهوه زياده روي کنيم يا خداي ناکرده خودمان را با آن خفه کنيم! قهوه هم ممکن است براي بعضي افراد مناسب نباشد. اين افراد شايد نتوانند بعضي از اثرهاي جانبي آن را (به خصوص در مقادير زياد) مانند تپش قلب، بي‌خوابي، لرزش دست و تحريک‌پذيري را تحمل کنند. علاوه بر اين، ممکن است قهوه باعث بالا رفتن کلسترول خون بعضي از افراد شود.
پزشکان توصيه مي کنند زنان باردار، بيماران قلبي و کساني که در معرض پوکي استخوان هستند، از خوردن قهوه (به خصوص زيادش!) صرف نظر کنند.
دکتر مهشيد چايچي
ویدیو
آخرین مطالب
